پاسور بازی و شطرنج

یکی از کارهایی که گاهی دیده شده که جوانها آن را انجام میدهند بازی با شطرنج و پاسوره در روستای ما هم این بازی ها کم و بیش دیده شده است .حال باید دید که نظر اسلام در باره بازی کردن با این وسیله ها چیه  ؟؟؟؟و چرا اصلا بازی پاسور و شطرنج چنین حکمی دارند است ؟؟؟ امام زمان علیه السلام«واما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواة حدیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجت الله  علیهم »در حوادثی که پیش می آید، به کسانی مراجعه کنید که حدیث ما را نقل می کنند، بدرستیکه آنها حجت من برشما و من حجت خداوند بر آنها هستم.سوال: بازی با شطرنج و پاسور حکمش چیست؟امام خمینی(ره)بازی با آلات قمار مطلقا حرام است.اگر شطرنج آلت قمار بودن خود را به کلی از دست داده باشد و بعنوان یک ورزش فکری از آن استفاده گردد و برد و باختی در بین نباشد اشکال ندارد و تا احراز نشود باید بازی نکنند.استفتائات، 1380، پنجم، ج 2، ص 9 و 10، س 18 و 21آیت الله خامنه ای (دام ظلّه)بازی با چیزی که عرفاً از آلات قمار محسوب می شود، مطلقا حرام است هر چند برای سرگرمی و بدون شرط بندی باشد.بازی با پاسور مطلقاً جایز نیست و امّا بازی با شطرنج در صورتی که از ابزار قمار محسوب نمی شود بدون برد و باخت اشکال ندارد.اجوبة الاستفتائات امیر کبیر، 1384، بیست و دوم، ص 245، س 1116استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء(قم)حضرت آیة الله فاضل لنکرانی:بازی با آلات قمار مطلقا حرام است.آیت الله فاضل لنکرانی (ره) بازی با آلات قمار مطلقا حرام است. اگر مکلف احراز کند که (شطرنج و پاسور) از آلت قمار بودن خارج شده و برد و باختی در کار نباشد، بازی با آن مانعی ندارد و تا احراز نشود نباید بازی کنندحضرت آیة الله سیستانی:شطرنج مطلقا حرام است و پاسور اگر همچنان درعرف قمار باشد بازی بدون برد و باخت با آن به احتیاط  واجب جایز نیست.حضرت آیة الله مکارم شیرازی:اگر شطرنج درعرف عام از صورت قمار خارج شده باشد وبه عنوان ورزش شناخته شد مانعی ندارد و بازی با پاسور بدون برد و باخت نیز اشکال دارد. آیت الله بهجت (ره)بازی با آلات قمار بدون برد و باخت خلاف احتیاط است و احتیاط شدید در ترک بازی شطرنج بدون برد و باخت است.استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء(قم) آیت الله سیستانی (دام ظلّه)شطرنج حرام است.و پاسور مادامی که قمار است بدون برد و باخت به احتیاط واجب جایز نیست.استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء(قم) آیت الله نوری همدانی (دام ظلّه)پاسور از آلات قمار است و بازی با  آن به قصد سرگرمی نیز جایز نیست.شطرنج در صورتی که از آلات قمار بودن خارج شده و فقط به عنوان یک ورزش فکری بکار گرفته شود اشکال ندارد.استفتائات جدید، 1384، اول، ص 157، با استفاده از س 544 و 534 استفتائات جدید، 1383، اول، ص 158 و 159، با استفاده از س 471 و 472 آیت الله وحید خراسانی (دام ظلّه)بنابراحتیاط واجب بازی با آلات قمار بدون برد و باخت بنابراحتیاط واجب حرام است.منهاج الصالحین مدرسه امام باقر(ع)، نگارش، سوم، ج 3، ص 12، م 19پرسش : چرا پاسور حرام شده، در حالی که یک ورزش فکری و بازی ریاضی است و باعث تقویت ذهن و هوش می شود. آیا پاسور بدون شرط بندی و بدون برد و باخت حرام است؟   پاسخ : علت حرام شدن پاسور به خاطر آلت قمار بودن آن است. بازی کردن با آلات قمار هرچند بدون برد و باخت باشد اشکال دارد و خرید و فروش و نگهداری آن حرام است. فقها پاسور را از آلات قمار به حساب آورده اند لذا حرام است و از بین بردن آن لازم می باشد. قمار از نظر آیات و روایات مورد نهی شدید قرار گرفته و مسلمانان از آنها شدیداً نهی شده اند که تنها به یک آیه اشاره می شود. خداوند می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید شراب و قمار و بت ها و... پلید و از اعمال شیطان محسوب می شوند و از آنها احتراز و دوری کنید تا رستگار شوید.[1]   تمام دانشمندان و روانشناسان معتقدند هیجانهای روانی عامل اصلی بسیاری از بیماریهای عصبی و روانی است و قمار بزرگترین عامل پیدایش هیجان می باشد و می گویند 30 درصد جنایتها با قمار رابطة مستقیم دارد و از عوامل بوجود آمدن جنایات دیگر نیز می باشد و از نظر اقتصادی منشأ ضررهای فراوانی می باشد.   در طول سال میلیونها بلکه میلیاردها ثروت مردم از بین می رود علاوه برآنکه ساعات زیادی از نیروی انسان در این راه تلف می گردد. قمار بازان وقتی برنده می شوند و میلیونها سرمایة دیگران را تصاحب می نمایند دیگر هرگز حاضر نیستند تن به کارهای تولیدی و اموری که به نفع جامعة انسانی است بدهند در نتیجه چرخهای تولید از کار می افتد و زندگی مردم فلج می شود و تمام قمار بازان و عائلة آنها سر بار اجتماع هستند و بدون این که کمترین سودی به اجتماع برسانند از دست رنج آنها استفاده می نمایند و قمار یعنی قربانی کردن مال و شرف برای بدست آوردن مال مردم به خدعه و نیز تزویر.[2] و اگر روزی موضوع عوض شود و همانند شطرنج که امام خمینی فرمودند: اگر از آلت قمار بودن خارج شود و برد و باخت در آن نباشد بلااشکال خواهد بود چنانکه بعضی از مراجع معظم تقلید در صورت خروج از آلت قمار بودن فتوا به جواز داده اند. (در صفحه بعدی فتواها نقل شده است)   سؤال: بازی کردن، خرید و فروش و نگهداری آلات قمار، مثل ورق پاسور، تخته نرد ... و دیگر و مسائل قمار در صورتی که قصد برد و باخت در کار نباشد و فقط جهت بازی و سرگرمی باشد چه حکمی دارد؟   جواب: بازی با آلات قمار هرچند بدون برد و باخت باشد اشکال دارد و خرید و فروش و نگهداری آلات قمار حرام است.[3]   اگر پاسور واقعاً یک ورزش فکری باشد و از آلات قمار بودن خارج شود و برد و باختی در آن نباشد چند نفر از مراجع فتوا به جواز داده اند. ولی پاسور به هیچ وجه ورزش فکری محسوب نمی شود و برد و باخت در آن به تیز هوشی و فکر مربوط نیست. بیشتر با اتفاق و شانس در ارتباط است و در دنیا هم به عنوان ورزش فکری شناخته نشده است برخلاف شطرنج که در ارتباط مستقیم با فکر و اندیشه می باشد و تیز هوشی در آن حرف اول را می زند و اگر روزی پاسور هم مثل شطرنج باشد و به عنوان یک ورزش فکری حساب شود در آن صورت به نظر برخی از مراجع جایز خواهد شد.   معرفی منابع جهت مطالعة بیشتر:   1. تفسیر نمونه، جمعی از دانشمندان تهران، دارالکتب الاسلامیة، جلد 2، ص 77.   2. جامع المسائل، آیة الله فاضل لنکرانی، قم، چاپ مهر 1375، چاپ دوم، جلد 1، ص 247.   3. استفتائات جدید، آیة الله مکارم شیرازی، قم، انتشارات مدرسه امیرالمؤمنین، 1380، جلد 2، ص 238، سؤال 733.       [1] . مائده / 90.   [2] . مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج2، ص77.   [3] . مکارم شیرازی، ناصر، استفتائات جدید، قم، انتشارات مدرسه امیرالمؤمنین، 1380، ج2، ص238، سؤال 733.